Τεχνικές για την εκπαίδευση του γατιού σας

Όλοι γνωρίζουμε ότι οι σκύλοι μπορούν να μάθουν βασικές εντολές. Τι ισχύει όμως για τις γάτες; Οι γάτες δεν είναι κοινωνικά ζώα όπως οι σκύλοι, έτσι δεν ανταποκρίνονται στους επαίνους με τον ίδιο τρόπο. Όπως όμως ήδη γνωρίζετε, οι γάτες είναι εξαιρετικά έξυπνα ζώα και έχουν τη δυνατότητα να μάθουν διάφορες επιθυμητές συμπεριφορές.

Πώς να εκπαιδεύσετε ένα γατάκι

Φροντίστε να ξεκινήσετε την εκπαίδευση του γατιού σας όσο το δυνατόν συντομότερα, ώστε να μάθει τους κανόνες του σπιτιού σας καθώς θα μεγαλώνει. Δεν θέλετε η γάτα σας να σκαρφαλώνει στις κουρτίνες σας, να γρατζουνάει τα έπιπλά σας ή να πηδάει συνεχώς πάνω στον πάγκο της κουζίνας. Η εκπαίδευση γατιού θα το βοηθήσει να διατηρεί το νου και το σώμα του σε εγρήγορση, θα του διδάξει τις επιθυμητές κοινωνικές συμπεριφορές και δεξιότητες ενώ παράλληλα θα ενισχύσει τον δεσμό μεταξύ σας.

Οι εκπαιδευτικές συνεδρίες πρέπει να είναι σύντομες, καθώς τα γατάκια έχουν μικρή διάρκεια συγκέντρωσης και βαριούνται εύκολα. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, συγκεντρωθείτε στην εκμάθηση μίας εντολής κάθε φορά, ώστε να μην μπερδεύεται. Εκπαιδεύστε το γατάκι σας στην υπακοή εντολών σε διάφορα σημεία του σπιτιού, ώστε να συνηθίσει να ανταποκρίνεται σε εσάς ασχέτως χώρου.

Η πιο εύκολη μέθοδος εκπαίδευσης είναι η ανακατεύθυνση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών του γατιού σας. Όταν το γατάκι σας επιδίδεται σε ενέργειες που απαγορεύονται, ανακατευθύνετε την προσοχή του σε κάποιο παιχνίδι. Τα παιχνίδια θα κρατήσουν το γατάκι σας απασχολημένο τόσο σε νοητικό όσο και σε φυσικό επίπεδο (μειώνοντας τις πιθανότητες να επιδίδεται σε ανεπιθύμητες ενέργειες). Μπορείτε επίσης να ψεκάσετε τα παιχνίδια του με μαγιοβότανο ώστε να το ενθαρρύνετε περισσότερο.

Συνήθη προβλήματα συμπεριφοράς της γάτας

Ορισμένες από τις πιο συνηθισμένες προβληματικές συμπεριφορές που μπορεί μια γάτα να επιδείξει, μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη εκπαίδευση, η οποία μάλιστα θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην ενίσχυση του δεσμού μεταξύ σας.

• Γρατσούνισμα των επίπλων.
  
• Επιθετικότητα προς ανθρώπους ή άλλα ζώα.
  
• Φοβία για το κουτί γάτας και τον κτηνίατρο
• Δυσκολία με τη χορήγηση φαρμάκων.

Η σωστή προσέγγιση για την εκπαίδευση του γατιού σας

Μία από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους είναι η εκπαίδευση με θετική ενίσχυση, η οποία βασίζεται στην επιβράβευση. Αν, για παράδειγμα, θέλετε να μάθετε στο γατάκι σας να κάθεται, κρατήστε μια λιχουδιά κοντά στη μύτη του, μετακινήστε την προς το μέτωπό του έτσι ώστε να αρχίσει να σηκώνει τη μύτη του προς τα πάνω με αποτέλεσμα να καθίσει. Αφήστε το να φάει τη λιχουδιά μόλις ακουμπήσει τον ποπό του στο έδαφος για επιβράβευση. Μετά από αρκετές επαναλήψεις, μπορείτε να προσθέσετε ένα λεκτικό σύνθημα, όπως ‘κάτσε‘, καθώς το γατάκι σας κάθεται. Σύντομα θα μπορεί να εκτελεί τη συμπεριφορά όταν ακούει το σύνθημα. Μπορείτε να αξιοποιήσετε τη θετική ενίσχυση και σε άλλες πτυχές της εκπαίδευσης του γατιού σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να του μάθετε να μένει ακίνητο όσο το καλλωπίζετε όπως και να συνηθίσει να ταξιδεύει μέσα σε αμάξι.

Με λίγη τύχη, το γατάκι σας θα είναι διατεθειμένο και πρόθυμο να διδαχθεί. Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα να σας αγνοήσει. Κάθε γατάκι είναι διαφορετικό και η εκπαίδευσή του ενδέχεται να δοκιμάσει την υπομονή σας. Φροντίστε να αφιερώνετε λίγο χρόνο καθημερινά στην εκπαίδευση. Αν υπάρχουν και άλλες γάτες στο σπίτι σας, να θυμάστε ότι η καθεμιά έχει διαφορετική προσωπικότητα, και ενδεχομένως τις δικές της προτιμήσεις.

Να ξέρετε ότι οι γάτες δεν καταλαβαίνουν ούτε ανταποκρίνονται καλά στις τιμωρίες. Αν τιμωρείτε το γατάκι σας, το πιθανότερο είναι ότι θα του προκαλέσετε άγχος με αποτέλεσμα να σας αποφεύγει και να κρύβεται. Επιπλέον, αυτό ενδεχομένως να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς αλλά και θέματα υγείας. Η ενθάρρυνση της καλής συμπεριφοράς με επιβράβευση είναι πολύ πιο αποτελεσματική. Για να επαινέσετε το γατάκι σας, μπορείτε να το χαϊδέψετε στο κεφάλι, να του δώσετε ένα ξεχωριστό παιχνίδι ή/και μια νόστιμη λιχουδιά. Με αυτή τη μέθοδο εκπαίδευσης, το γατάκι σας μαθαίνει να συνδέει την καλή συμπεριφορά με θετικά αποτελέσματα.

Πώς να αντιμετωπίσετε ανεπιθύμητες συμπεριφορές

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους η γάτα σας μπορεί να φέρεται περίεργα. Ίσως να είναι αγχωμένο λόγω μιας αλλαγής στο σπίτι σας, να πάσχει από κάποια ασθένεια ή απλώς να μην καταλαβαίνει ότι η συμπεριφορά του είναι ανεπιθύμητη. Παρόλο που μπορεί να φαίνεται ότι η γάτα σας συμπεριφέρεται άσχημα λόγω αναστάτωσης ή δυσαρέσκειας απέναντί σας, κάτι τέτοιο συνήθως δεν ισχύει. Μην ξεχνάτε ότι αυτό που πολλοί άνθρωποι αποκαλούν ‘κακή συμπεριφορά‘, όπως το γρατζούνισμα, είναι στην πραγματικότητα φυσιολογική συμπεριφορά για τη γάτα. Δεν είναι δυνατόν - και δεν πρέπει να επιδιώκουμε - να εξαλείψουμε πολλές από αυτές τις συμπεριφορές, καθώς αυτές είναι έμφυτες και απαραίτητες για την καλή διαβίωση των ζώων.

Η ανακατεύθυνση της συμπεριφοράς αντί της τιμωρίας έχει περισσότερες πιθανότητες να οδηγήσει το γατάκι σας στο σωστό δρόμο. Οι τιμωρίες μπορεί να εκληφθούν ως απειλή, γεγονός που μπορεί τελικά να προκαλέσει ακόμη περισσότερο άγχος και ανεπιθύμητες συνήθειες ενώ θα βλάψει τη σχέση σας. Με τη μέθοδο της ανακατεύθυνσης, θα μάθει τις επιθυμητές συμπεριφορές. Για παράδειγμα, αν γρατζουνάει τον καναπέ, μετακινήστε το προσεκτικά προς το ονυχοδρόμιό του και επιβραβεύστε το μόλις ξεκινήσει να χρησιμοποιεί τα νύχια του πάνω σε αυτό. Να θυμάστε πάντα να επαινείτε το γατάκι σας για τις καλές συμπεριφορές. Δίνετέ του μια λιχουδιά όποτε υπακούει και θα μάθει να συνδέει αυτές τις ενέργειες με την επιβράβευση.

Σε περίπτωση που υποψιάζεστε ότι η ανεπιθύμητη συμπεριφορά ενός γατιού οφείλεται σε κάποια ιατρική πάθηση, απευθυνθείτε αμέσως σε κτηνίατρο. Τα νεαρά και μικρά ζώα αρρωσταίνουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι τα ενήλικα.

Ελέγχθηκε από τους Δρ Emma Milne BVSc FRCVS και Δρ Aileen Pypers, BSc, BVSc, PGDip