Ποιες είναι οι σκέψεις που κάνει ο σκύλος μου;

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, καθώς παρακολουθείτε σκύλους στο πάρκο εν ώρα παιχνιδιού: «τι να σκέφτονται άραγε;» ή «πως σκέφτονται;» Ίσως να έχετε αναρωτηθεί, βλέποντας τον σκύλο σας να κοιτάζει επίμονα έξω από το παράθυρο, ποιες σκέψεις περνούν από το μυαλό του, ή να έχετε μιλήσει με τον σκύλο σας λίγο πριν φύγετε για δουλειά, νιώθοντας σχεδόν σίγουροι ότι κατάλαβε όλα όσα του είπατε. Ισχύει όμως; Μήπως απλά υποθέτετε ότι ο σκύλος σας σας καταλαβαίνει λόγω της μη λεκτικής του επικοινωνίας, μοιάζει να δείχνει ότι πραγματικά αντιλαμβάνεται όσα του λέτε;

Οι απορίες για τη λειτουργία του εγκεφάλου του σκύλου δεν είναι κάτι καινούργιο. Οι άνθρωποι προβληματίζονται σχετικά με αυτό το ερώτημα εδώ και αιώνες. Για παράδειγμα, σκεφτείτε τα ακόλουθα λόγια του Τζέρεμι Μπένθαμ, που χρονολογούνται από το 1789, «... Το ερώτημα δεν είναι, αν Μπορούν να σκεφτούν λογικά. Ή, αν Μπορούν να μιλήσουν. Αλλά, αν Μπορούν να υποφέρουν.» Όλοι οι ιδιοκτήτες σκύλων θέλουν να πιστεύουν ότι ο τριχωτός τους φίλος επικοινωνεί μαζί τους. Μάλιστα, πολλοί πιστεύουν ότι οι σκύλοι τους βιώνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων και ανησυχούν για την ευτυχία και τη συναισθηματική ευημερία του κατοικιδίου τους. Για το λόγο αυτό, οι κηδεμόνες κατοικίδιων ζώων θέλουν να πιστεύουν ότι οι σκύλοι μπορούν να επικοινωνούν, ακόμη και αν υπάρχει γλωσσικός φραγμός.

Παρόλο που οι σκύλοι δεν χρησιμοποιούν την ίδια γλώσσα με εσάς, καταλαβαίνουν τον κόσμο γύρω τους. Το βασικό ζητούμενο είναι να καταλάβετε πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός τους, τι σκέφτονται και ποιοι είναι οι τρόποι επικοινωνίας τους.

Σκέφτονται οι σκύλοι όπως οι άνθρωποι;

Υπάρχει πλήθος ερευνών για το πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται τη γλώσσα. Για τους σκύλους όμως; Νευροεπιστήμονες του Πανεπιστημίου Εότβος Λοράντ της Βουδαπέστης ολοκλήρωσαν μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποίησαν μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου δεκατριών οικογενειακών σκύλων. Ενώ βρίσκονταν εντός του τομογράφου, οι σκύλοι άκουγαν τον εκπαιδευτή τους να τους λέει διάφορες φράσεις, όπως «καλό αγόρι» και «μπράβο», αλλά και ουδέτερες λέξεις όπως «πάντως» ή «ειδάλλως», ενώ η φωνή του ήταν πότε επιβραβευτική και πότε ουδέτερη. Διαπιστώθηκε πως οι λέξεις επιβράβευσης προκαλούσαν δραστηριοποίηση του αριστερού ημισφαιρίου, ανεξαρτήτως εκφοράς, όπως συμβαίνει με τον άνθρωπο, ενώ οι φράσεις χωρίς νόημα δεν είχαν κάποιον αντίκτυπο." «Αυτό αποδεικνύει πως οι λέξεις αυτές έχουν νόημα για τους σκύλους», αναφέρει ο Attila Andics, νευροεπιστήμονας και μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε ότι η εκφορά παίζει ρόλο στην κατανόηση των σκύλων και ότι η επεξεργασία γίνεται στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου των σκύλων. Για παράδειγμα, οι λέξεις επιβράβευσης προκαλούσαν δραστηριοποίηση του κέντρου ανταμοιβής του εγκεφάλου. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποδεικνύουν ότι η επεξεργασία του νοήματος των φράσεων και του ύφους με το οποίο εκφωνούνται πραγματοποιείται ξεχωριστά ώστε οι σκύλοι να μπορούν να καταλάβουν καλύτερα το νόημα.

Έχουν οι σκύλοι καλή μνήμη;

Αν έχετε ποτέ προσπαθήσει να εκπαιδεύσετε κουτάβι, γνωρίζετε ότι μέσω της συστηματικής εξάσκησης, ο σκύλος σας μαθαίνει να θυμάται τις εντολές. Μάλιστα, ο σκύλος σας πιθανόν να ξέρει πως να κάθεται, να στέκεται, να ξαπλώνει, να δίνει την πατούσα του, να στριφογυρίζει και πολλά άλλα διασκεδαστικά κόλπα. Ορισμένοι είναι εκπαιδευμένοι να ειδοποιούν τους ιδιοκτήτες τους όταν θέλουν να βγουν έξω για να κάνουν την ανάγκη τους, χτυπώντας ένα κουδούνι στην πόρτα ή γαβγίζοντας και περιμένοντας καθιστοί κοντά στην έξοδο.

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Biology υποστηρίζει ότι η δύναμη της μνήμης ενός σκύλου δεν περιορίζεται απλώς στην εκμάθηση εκτέλεσης εντολών, αλλά ότι αποτυπώνει πολύ περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ενέργειές σας από όσο θα περιμένατε. Η επιστημονική ομάδα διερεύνησε κατά πόσον οι σκύλοι έχουν πρόσβαση στην επεισοδιακή μνήμη, εκείνη δηλαδή που συγκρατεί πράγματα που μας συνέβησαν, χωρίς όμως την προσδοκία ότι θα επαναληφθούν. Τα αποτελέσματα απέδειξαν ότι οι σκύλοι ήταν σε θέση να ανακαλέσουν συμπτωματικά γεγονότα μετά την πάροδο ορισμένου χρονικού διαστήματος, παρόμοια με τον άνθρωπο. Αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι θυμούνται ανθρώπους, μέρη και κυρίως φράσεις χωρίς να χρειάζεται να ανταμείβονται για τη συμπεριφορά τους. Τους βοηθά να μαθαίνουν καλύτερα τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι επικοινωνούν μαζί τους και πώς μπορούν να επικοινωνούν αποτελεσματικότερα μαζί μας.

Επομένως, μην απελπίζεστε αν το κουτάβι σας φαίνεται να δυσκολεύεται να ακολουθήσει το πρόγραμμα εκπαίδευσής σας. Δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να εκπαιδευτεί. Εξάλλου, το κατοικίδιό σας είναι εξαιρετικά έξυπνο. Μπορεί απλά να οφείλεται στο γεγονός ότι είναι ακόμη σε νεαρή ηλικία όπου θέλει να παίζει και να εξερευνά ενώ η προσοχή του ενδέχεται να αποσπάται από κάθετι καινούργιο και εντυπωσιακό, όπως το κυνήγι πεταλούδων ή το μάσημα του λουριού. Σε περίπτωση που εξακολουθείτε να αντιμετωπίζετε προβλήματα με την εκπαίδευσή του, επικοινωνήστε με έναν επαγγελματία στην περιοχή σας ή ζητήστε από τον κτηνίατρό σας συστάσεις για προγράμματα εκπαίδευσης.

Τελικά, τι σκέφτονται οι σκύλοι;

Παρόλο που η έρευνα σχετικά με την εγκεφαλική λειτουργία του σκύλου συμβάλλει καθοριστικά στην αναγνώριση της ικανότητας των σκύλων να αντιλαμβάνονται την ανθρώπινη επικοινωνία, ίσως να θέλετε να μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες για το τι ακριβώς συμβαίνει στο μυαλό του δικού σας. Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς αισθάνεται όταν τον ταΐζετε σπιτικές λιχουδιές που έχετε φτιάξει με τα χέρια σας ειδικά για εκείνον; Ναι, τις καταβρόχθισε σε χρόνο μηδέν, όμως δεν γνωρίζετε το λόγο. Ίσως πεινούσε ή να προσπαθούσε απλά να αποφύγει να σας πληγώσει. Ίσως βέβαια να τις λάτρεψε και να ανυπομονεί να του ξαναφτιάξετε. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος να μάθετε µε βεβαιότητα ποιες είναι οι σκέψεις που κάνει, ανά πάσα στιγμή. Από εσάς εξαρτάται λοιπόν κατά πόσο θα μπορέσετε να ερμηνεύσετε τη γλώσσα του σώματος που χρησιμοποιεί και να καταλάβετε τις σκέψεις του. Ο σκύλος σας είναι ο καλύτερός σας φίλος, άλλωστε!

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ «Τι σκέφτονται οι σκύλοι;» Αν και σίγουρα δεν είναι δυνατόν να ξέρετε τι ακριβώς σκέφτεται ο σκύλος σας ανά πάσα στιγμή, μπορείτε ωστόσο να γνωρίσετε καλύτερα την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του, πράγμα που θα σας βοηθήσει να ερμηνεύετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι λεπτομέρειες εξαρτώνται από εσάς και τη φαντασία σας!