Στάδια ζωής γάτας: Διασφαλίζοντας την καλύτερη φροντίδα για τη γάτα σας σε κάθε ηλικία

Όταν σκέφτεστε τα στάδια ζωής μιας γάτας, ίσως νομίζετε ότι χωρίζονται απλά ανάμεσα στη νεαρή ηλικία, την ενηλικίωση και τα γηρατειά. Ενδεχομένως επίσης να φαντάζεστε ότι όταν μια γάτα φτάσει στην ενηλικίωση, η φροντίδα που χρειάζεται δεν διαφέρει ιδιαίτερα από εκείνη που έχουν ανάγκη τα γατάκια. Αν ισχύει αυτό, θα εκπλαγείτε αν μάθετε ότι, σύμφωνα με την International CatCare, οι γάτες περνούν από έξι διαφορετικά στάδια ζωής, καθένα από τα οποία καθορίζεται από διαφορετικές απαιτήσεις σε θέματα φροντίδας και σίτισης. Συνεχίστε την ανάγνωση προκειμένου να διαπιστώσετε σε ποιο στάδιο της ζωής της βρίσκεται η γάτα σας και πώς να της εξασφαλίσετε την καλύτερη δυνατή φροντίδα και διατροφή ανάλογα με την ηλικία της. Να θυμάστε ότι ορισμένες γάτες ωριμάζουν πιο γρήγορα από άλλες, οπότε είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας ώστε να βεβαιωθείτε ότι η διατροφή της δικής σας ανταποκρίνεται στις ανάγκες της.

1ο στάδιο: νεογνική/παιδική περίοδος (από μηδέν έως έξι μηνών)

Ένα γατάκι είναι όπως ένα ανθρώπινο βρέφος. Ωστόσο, τα γατάκια μεγαλώνουν και αναπτύσσονται πολύ πιο γρήγορα από εμάς. Κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της ζωής του, ένα γατάκι περνάει αρκετά γρήγορα από στάδια που είναι παρόμοια με εκείνα της ανάπτυξης ενός παιδιού, τα οποία περιλαμβάνουν τα νεογέννητα, τα νήπια, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και αυτά σχολικής ηλικίας.

• Εμφάνιση: Τα γατάκια εντοπίζονται εύκολα. Είναι αυτό ακριβώς που λέει και το όνομά τους: μικροσκοπικά γατάκια. Αρχικά, έχουν κοντύτερα αυτιά και ουρά που μεγαλώνει σταδιακά, μέχρι να φτάσει να είναι σε αναλογία με το σώμα τους, καθώς ωριμάζουν.
• Συμπεριφορά: Τα γατάκια συνεχώς μαθαίνουν και ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους. Στην αρχή, είναι ανήμπορα και εξαρτώνται πλήρως από τη μητέρα τους και τους ανθρώπους που τα βοηθούν για κάθε είδους φροντίδα και προστασία. Καθώς μεγαλώνουν και αναπτύσσουν τις εξερευνητικές τους δεξιότητες, καθοδηγούνται από την περιέργειά τους. Μεταξύ αυτού, της έλλειψης φόβου και της άφθονης ενέργειας, τα γατάκια μπορεί να γίνουν ατίθασα και επιρρεπή σε αταξίες.
• Φροντίδα και εκπαίδευση: Συνήθως, μέχρι να υιοθετήσετε ένα γατάκι, αυτό θα έχει απογαλακτιστεί πλήρως από τη μητέρα του και θα τρέφεται ήδη με στερεά τροφή. Θα είναι επίσης δραστήρια και σε θέση να σκαρφαλώνουν, να κάνουν άλματα, να παίζουν και να χώνονται όπου βρουν, ενώ δεν θα γνωρίζουν ακόμη ποια αντικείμενα και ποιες δραστηριότητες θα πρέπει να αποφεύγουν. Με τα γατάκια, χρειάζεται πολλή υπομονή και επίβλεψη. Πριν αποκτήσετε γατάκι, θα πρέπει να  προσαρμόσετε το σπίτι σας για την υποδοχή του, μπλοκάροντας τους αεραγωγούς και άλλα επικίνδυνα σημεία στα οποία μπορεί να σκαρφαλώσει ή να τρυπώσει, απομακρύνοντας ηλεκτρικά καλώδια και μπαλαντέζες, τοποθετώντας τα φυτά σας σε σημεία του σπιτιού όπου δεν μπορούν να τα φτάσει και ασφαλίζοντας τις σήτες των παραθύρων και τις πόρτες για σκύλους, ώστε να μην μπορεί να ξεφύγει.

Κατά κανόνα, ένα γατάκι θα πρέπει να έχει κάνει τα πρώτα του εμβόλια προτού υιοθετηθεί. Ωστόσο, ενδεχομένως να είναι έτοιμο για επαναληπτικό εμβολιασμό γύρω στην ηλικία τεσσάρων μηνών. Συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας για να καθορίσετε ποια είναι η καλύτερη στιγμή για να στειρώσετε το γατάκι σας. Ο κτηνίατρός σας θα σας ενημερώσει σχετικώς, καθώς και για το πρόγραμμα εμβολιασμού, όταν το πάτε για την πρώτη του γενική εξέταση. Μπορεί επίσης να σας ενημερώσει σχετικά με τις καλύτερες μεθόδους για τον έλεγχο των ψύλλων και άλλων παρασίτων.

Το νέο σας γατάκι θα πρέπει να εκπαιδευτεί στη χρήση της αμμοδόχου. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι ενστικτώδες και ταυτόχρονα κάτι που μαθαίνουν από τη μητέρα τους. Έτσι, η εκπαίδευση συνίσταται κυρίως στο να τα συνηθίσετε στη χρήση της αμμοδόχου και να τους υπενθυμίζετε με όμορφο τρόπο να πηγαίνουν εκεί για να κάνουν την ανάγκη τους. Για να το καταφέρετε αυτό, θα πρέπει να τα βάζετε μέσα στην αμμοδόχο όταν πιστεύετε πως έχει έρθει η ώρα. Κατά τα άλλα, η εκπαίδευση τους επικεντρώνεται κυρίως στην κοινωνικοποίησή τους με τους ανθρώπους και τα άλλα ζώα, καθώς και στην καθιέρωση οικιακών κανόνων και ορίων συμπεριφοράς.

• Διατροφικές ανάγκες: Καθώς μεγαλώνουν, τα γατάκια χρειάζονται την κατάλληλη ποσότητα πρωτεΐνης ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξή τους. Διαφορετικά, ενδέχεται να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας ή να επιβραδυνθεί η ανάπτυξή τους. Τα γατάκια χρειάζονται ειδική τροφή υψηλής ποιότητας, ειδικά σχεδιασμένη για να ενισχύει τη ραγδαία ανάπτυξη τους. Αντίθετα από ό,τι ισχύει για τις ενήλικες γάτες, μπορείτε επίσης να το ταΐζετε μικρότερα γεύματα με μεγαλύτερη συχνότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να διατηρείται ο ταχύς ρυθμός του μεταβολισμού του. Μην ξεχνάτε μόνο να προσαρμόζετε το πρόγραμμα σίτισής τους καθώς μεγαλώνουν ώστε να αποφύγετε τυχόν προβλήματα υπερβολικού βάρους.

2ο στάδιο: νεανική περίοδος (από έξι μηνών έως δύο ετών)

Η νεανική περίοδος αντιστοιχεί στην ανθρώπινη εφηβεία. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, η γάτα παύει να μοιάζει με νεογέννητο, καθώς φτάνει στη σωματική και σεξουαλική ωριμότητα. Καθώς ενηλικιώνεται λοιπόν, η παιδική προσωπικότητα αφήνει τη θέση της στην πραγματική της ιδιοσυγκρασία.

• Εμφάνιση: Καθώς εξέρχονται από τη φάση της παιδικής ηλικίας, οι νεαρές γάτες διανύουν ορισμένες φορές μια περίεργη περίοδο, όπου βιώνουν αναπτυξιακές μεταβάσεις με αποτέλεσμα να δείχνουν κάπως λιγνές και μακρόστενες.
• Συμπεριφορά: Πρόκειται για ένα μεταβατικό στάδιο στη ζωή μιας γάτας, κατά τη διάρκεια του οποίου αρχίζει να ησυχάζει ενώ το ατίθασο παιδικό της πνεύμα κατευνάζεται, καθώς μαθαίνει να συμπεριφέρεται σαν ενήλικη. Όταν φτάσουν σε ηλικία περίπου 18 μηνών, είναι πιθανό να έχει ηρεμήσει κατά πολύ.
• Φροντίδα και εκπαίδευση: Θα πρέπει να τηρείται το πρόγραμμα εμβολιασμών που έχει καταρτιστεί σε συνεννόηση με τον κτηνίατρό σας. Καθώς το γατάκι σας ωριμάζει και ενηλικιώνεται, θα χρειάζεται λιγότερη επίβλεψη. Η εκπαίδευση σε αυτό το στάδιο αποσκοπεί συνήθως στην ενίσχυση της εκμάθησης των κανόνων και των ορίων που έχετε καθιερώσει, και στη συνέχιση της κοινωνικοποίησης.
• Διατροφικές ανάγκες: Στην ηλικία του ενός έτους, έρχεται πλέον ο καιρός όπου γίνεται η διατροφική μετάβαση, από τις τροφές για γατάκια σε αυτές που προορίζονται για ενήλικες γάτες. Η επιλογή της τροφής, μεταξύ κροκέτας και κονσέρβας (υγρή τροφή), είναι περισσότερο θέμα προσωπικής προτίμησης. Όπως και να έχει, οι τυπικές συνθέσεις για ενήλικες γάτες καλύπτουν πλήρως τις θρεπτικές τους ανάγκες. Σε αυτή τη φάση, οι γάτες συνηθίζουν να παχαίνουν, ειδικά μετά τη στείρωση. Επομένως, θα πρέπει να την παρακολουθείτε προκειμένου να βεβαιωθείτε ότι δεν υπερσιτίζεται. Ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να σας ενημερώσει σχετικά με τις επιπτώσεις της επέμβασης, εφόσον επιλέξετε να τη στειρώσετε.

3ο στάδιο: στάδιο ακμής της γάτας (από τριών έως έξι ετών)

Σε αυτό το στάδιο, η γάτα σας βρίσκεται στην ακμή της ζωής της, που αντιστοιχεί περίπου στην περίοδο των είκοσι και τριάντα ετών στους ανθρώπους.

• Εμφάνιση: Η γάτα σε αυτό το στάδιο βρίσκεται στο απόγειο της όσον αφορά την υγεία και τη φυσική της κατάσταση. Έχει φτάσει το μέγιστο μήκος και ύψος της ενώ θα πρέπει να είναι γεμάτη αλλά όχι υπέρβαρη, με λείο σώμα και υγιές, γυαλιστερό τρίχωμα.
• Συμπεριφορά: Μέχρι τώρα η γατούλα σας θα πρέπει να έχει προσαρμοστεί πλήρως στη φυσική της ενήλικη ιδιοσυγκρασία. Αυτή διαφέρει από γάτα σε γάτα. Εκτός απροόπτου, όπως ασθένειες ή διαταραχές που επηρεάζουν τη συμπεριφορά, η προσωπικότητα που εμφανίζει η γάτα σας τώρα είναι εκείνη που θα έχει για το υπόλοιπο της ζωής της. Θα πρέπει να είναι δραστήρια και παιχνιδιάρα, με τις συνήθειές της και  την επικράτειά της καλά εδραιωμένες.
• Φροντίδα και εκπαίδευση:Παρόλο που από άποψη υγείας είναι στην καλύτερη φάση της ζωής τους, η φροντίδα των ενήλικων γατών που βρίσκονται στο άνθος της ηλικίας τους θα πρέπει να περιλαμβάνει τακτικές ιατρικές εξετάσεις. Θα πρέπει πλέον η γάτα σας να είναι πλήρως εκπαιδευμένη, αν και μάλλον θα συνεχίσει να δοκιμάζει τα όρια σας κατά καιρούς και θα πρέπει να της υπενθυμίζετε, με όμορφο τρόπο, ποιοι είναι οι κανόνες. Αν η γάτα σας δεν έχει αποβάλει τις προβληματικές της συμπεριφορές σε αυτό το στάδιο, ίσως χρειαστεί να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία εκπαιδευτή για να σας βοηθήσει να τις διορθώσετε και να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας ώστε να βεβαιωθείτε πως αυτές δεν οφείλονται σε κάποια υποκείμενη ιατρική αιτία. Ωστόσο, να ξέρετε πως αν επιλέξετε να υιοθετήσετε μια ενήλικη γάτα, αυτή μπορεί ακόμηl να εκπαιδευτεί. Οι γάτες, σε αντίθεση με τους σκύλους, είναι πιο ανεξάρτητες από τη φύση τους, οπότε η εκπαίδευση τους μπορεί να μοιάζει δύσκολη. Δεν είναι ωστόσο αδύνατη. Αρκεί να έχετε λίγη υπομονή.
• Διατροφικές ανάγκες: Στην ηλικία του ενός έτους, έρχεται πλέον ο καιρός όπου γίνεται η διατροφική μετάβαση, από τις τροφές για γατάκια σε αυτές που προορίζονται για ενήλικες γάτες. Η επιλογή της τροφής, μεταξύ κροκέτας και κονσέρβας (υγρή τροφή), είναι περισσότερο θέμα προσωπικής προτίμησης. Όπως και να έχει, οι τυπικές συνθέσεις για ενήλικες γάτες καλύπτουν πλήρως τις θρεπτικές της ανάγκες. Οι ανάγκες σε ενέργεια μειώνονται μετά τη στείρωση, οπότε είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι η γάτα σας δεν υπερσιτίζεται.  Ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να σας ενημερώσει σχετικά με τις επιπτώσεις της επέμβασης, εφόσον επιλέξετε να τη στειρώσετε.

4ο στάδιο: ώριμη γάτα (από επτά έως δέκα ετών)

Μια ώριμη γάτα αντιστοιχεί κατά προσέγγιση σε έναν μεσήλικα στα σαράντα ή τα πενήντα του.

• Εμφάνιση: Εμφανισιακά, η ώριμη γάτα δεν διαφέρει από μια γάτα που βρίσκεται στην ακμή της ζωής της, ειδικά αν παραμένει δραστήρια. Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο ζωής τους είναι πιο επιρρεπείς στην πρόσληψη βάρους και την παχυσαρκία. Έτσι, είναι πιθανό η γάτα σας να βάλει κιλά και η λάμψη του τριχώματός της να αρχίσει να φθίνει.
• Συμπεριφορά: Παρόλο που ορισμένες γάτες παραμένουν δραστήριες και παιχνιδιάρικες μέχρι τα γηρατειά τους, άλλες αρχίζουν να χαλαρώνουν και να γίνονται πιο νωχελικές.
• Φροντίδα και εκπαίδευση: Όπως και με τις νεότερες ενήλικες γάτες, ίσως χρειαστεί να ενισχύετε περιστασιακά την εκπαίδευσή της, όχι όμως πολύ συχνά. Η φροντίδα μιας γάτας σε αυτό το ώριμο στάδιο είναι πιο απαιτητική, καθώς πέρα από τον αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας και προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με αυτή, όπως ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση, διατρέχει επίσης υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και άλλων ασθενειών, όπως η νεφρική ή θυρεοειδική νόσος. Θα πρέπει να εξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τον κτηνίατρο ενώ παράλληλα θα πρέπει εσείς να φροντίζετε να την παρακολουθείτε με προσοχή για τυχόν σημάδια ασθένειας, όπως απώλεια βάρους, ανεξήγητους εμετούς ή διάρροια.

• Διατροφικές ανάγκες: Η ώριμη γάτα χρειάζεται μια σειρά από θρεπτικά συστατικά για να διατηρήσει το σώμα της σε άριστη κατάσταση. Μεταξύ αυτών και βιταμίνες C και Ε για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού της συστήματος. Αν είναι επιρρεπής στην πρόσληψη βάρους, ίσως να χρειαστεί να προσαρμόσετε τη διατροφή της στο επίπεδο δραστηριότητάς της ή να επιλέξετε μια τροφή ειδικά σχεδιασμένη για ανενεργές γάτες.

5ο στάδιο: ηλικιωμένες και γηραιές γάτες (από έντεκα ετών και άνω)

Η προχωρημένη ηλικία στις γάτες χωρίζεται σε δύο στάδια. Οι γάτες από έντεκα έως δεκατεσσάρων ετών θεωρούνται ηλικιωμένες, όπως δηλαδή περίπου ένας άνθρωπος στα εξήντα και εβδομήντα. Οι γάτες ηλικίας δεκαπέντε ετών και άνω θεωρούνται γηραιές.

• Εμφάνιση: Μια ηλικιωμένη γάτα αρχίζει συνήθως να εμφανίζει σημάδια γήρανσης, όπως περισσότερες λευκές τρίχες και απώλεια λάμψης στο τρίχωμά της. Αυτά τα χαρακτηριστικά γίνονται συχνά πιο έντονα καθώς συνεχίζει να γερνά.
• Συμπεριφορά: Μια γάτα που βρίσκεται σε αυτό το προχωρημένο στάδιο της ζωής της διατρέχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης των παθήσεων και ασθενειών που αναφέρονται παραπάνω, στο ώριμο στάδιο, ενώ είναι επίσης επιρρεπής σε προβλήματα κινητικότητας που προκαλούνται από αρθρίτιδα ή άλλες δυσκολίες στις αρθρώσεις. Όλα αυτά ίσως έχουν ως αποτέλεσμα η γάτα σας να γίνει αρκετά πιο αργή και να σταματήσει να χρησιμοποιεί την αμμοδόχο της, ειδικά αν διαθέτει ψηλά τοιχώματα που δυσκολεύουν την πρόσβαση ή βρίσκεται σε δυσπρόσιτο σημείο. 
• Φροντίδα και εκπαίδευση: Η φροντίδα ηλικιωμένων και γηραιών γατών αποτελεί πρόκληση για κάποιους. Θα πρέπει να συνεχίσετε να υποβάλλετε την ηλικιωμένη γάτα σας σε τακτικές ιατρικές εξετάσεις και να την παρακολουθείτε στενά για τυχόν προβλήματα υγείας. Σε αυτό το στάδιο, το κύριο μέλημα σας θα πρέπει να είναι να της προσφέρετε άνεση και να τη βοηθάτε να διατηρείται όσο το δυνατόν πιο υγιής για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Βεβαιωθείτε ότι η αμμοδόχος της, καθώς επίσης και το φαγητό και το νερό της, είναι εύκολα προσβάσιμα. Πολλές ηλικιωμένες γάτες συνεχίζουν να απολαμβάνουν τη ζωή τους και να δραστήριες. Ωστόσο, οι ώρες παιχνιδιού μπορεί να μειωθούν. Το καλό είναι ότι ίσως να είναι πιο πρόθυμη για αγκαλιές, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο το δέσιμό σας.
• Διατροφικές ανάγκες: Αν εμφανίσει προβλήματα υγείας, ο κτηνίατρός σας μπορεί να δώσει στη γατούλα σας θεραπευτική γατοτροφή ως μέρος του προγράμματος διαχείρισης της υγείας της. Διαφορετικά, μια ποιοτική σύνθεση για ηλικιωμένες γάτες μπορεί να καλύψει επαρκώς όλες τις διατροφικές της ανάγκες. Αν η γάτα σας δεν πίνει αρκετό νερό, ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας συστήσει να αλλάξετε τη διατροφή της αντικαθιστώντας την με υγρή τροφή προκειμένου να παραμένει ενυδατωμένη.

Όπως αντιλαμβάνεστε, οι γάτες περνούν από πολλά διαφορετικά στάδια κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Γνωρίζοντας σε ποιο στάδιο βρίσκεται η γάτα σας, θα είστε σε θέση να προσαρμόσετε αναλόγως τη φροντίδα της, ώστε να της παρέχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική παρακολούθηση, διατροφή και ποιότητα ζωής, ώστε να μπορείτε και οι δύο να απολαύσετε τις χαρές της ζωής μαζί.